نشریه پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی
پیاپی 22 (تابستان 1393)

هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه بین ویژگی های هیئت مدیره و انتخاب موسسات حسابرسی در شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران است. از این رو در پژوهش حاضر نمونه ای شامل 77 شرکت ، در سطح کل و در سطح صنایع مورد بررسی و از یک طبقه بندی دو وجهی برای تقسیم موسسات حسابرسی به سازمان حسابرسی و سایر موسسات استفاده شده است. ویژگی های هیئت مدیره از نظر درصد اعضای غیرموظف نسبت به کل اعضای هیئت مدیره، بالاترین مدرک تحصیلی اعضای هیئت مدیره، یکسانی مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره و همچنین تغییر در اعضای هیئت مدیره مورد بررسی قرار گرفت. به منظور آزمون فرضیه های این پژوهش، از آنالیز رگرسیون خطی لجیستیک دودویی به روش ورودی و در سطح خطای پنج درصد استفاده شده است. نتایج حاصل نشان می دهد که از بین ویژگی های هیئت مدیره تنها مدرک اعضای هیئت مدیره رابطه معناداری با انتخاب حسابرس دارد. بین سایر ویژگی های هیئت مدیره با انتخاب حسابرس رابطه معناداری مشاهده نشد.

هدف این پژوهش بررسی موانع موجود در تعیین قیمت سهام به روش شبکه عصبی مصنوعی در شرکت های صنایع فلزی و کانی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. در این پژوهش از دو روش تحلیل آماری و شبکه عصبی استفاده شده است. در روش تحلیل آماری پرسشنامه ای تدوین گردید که بین کارشناسان ارشد بورس اوراق بهادار و اساتید دانشگاه آزاد واحد های شهر تهران که به مفاهیم شبکه عصبی و پیش بینی قیمت سهام آشنایی کامل دارند، توزیع شد و با استفاده از آزمون t و کای اسکور به بررسی فرضیات پژوهش پرداخته و در نهایت تمام فرضیه ها مورد تایید قرار گرفت. مجددا فرضیات پژوهش با استفاده از روش شبکه عصبی پس انتشار خطا و با استفاده از مدل آموزش لورنبرگ – مارکوات مورد بررسی قرار گرفت و مشخص گردید در حالتی که شاخص ها به عنوان ورودی وارد شبکه می گردند پیش بینی قیمت سهام نسبت به حالتی که شاخص ها به عنوان ورودی وارد شبکه نمی گردند، از دقت کافی برخوردار نیست و در عین حال خطای شبکه هم افزایش می یابد. در نهایت نتایج شبکه عصبی با نتایج تحلیل آماری مطابقت دارد به عبارتی در هر دو روش، شاخص ها به عنوان موانعی در پیش بینی قیمت سهام به روش شبکه عصبی تعیین گردیده است.

در سال های اخیر توجه بسیاری از محققان، دانشجویان و اساتید حسابداری به موضوع قضاوت حرفه ای حسابرسان جلب شده است. این جلب توجه، اهمیت موضوع قضاوت حرفه ای را بیان می کند. پس شناسایی عواملی که بر قضاوت حرفه ای موثر هستند می تواند کمک بزرگی به حسابرسان مستقل بنماید. یکی از عوامل مهمی که بر قضاوت حرفه ای تاثیرگذار است می تواند تردید حرفه ای (تردید گرایی) باشد. هدف این تحقیق بررسی رابطه ی بین شاخص های تردید حرفه ای و قضاوت حرفه ای حسابرسان مستقل در موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران می باشد. در این تحقیق با استفاده از پیمایش نظرات 150 حسابرس مستقل به عنوان نمونه آماری و با استفاده از پرسشنامه تعدیل شده هرت و همکاران به این نتیجه رسیدیم که در موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران، بین تردید حرفه ای و قضاوت حرفه ای رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد.

زمان ارائه اطلاعات، سودمندی اطلاعات ارائه شده را تعیین می کند و افشای به موقع اطلاعات مربوط، مانع از بی خبری از وقایع مهمی می شود که ممکن است چشم انداز آتی واحد تجاری را کاملا تغییر دهد. در این پژوهش به بررسی عوامل اثرگذار بر به موقع بودن گزارشگری مالی در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. روش انجام تحقیق شبه تجربی و از نوع توصیفی- همبستگی می باشد. برای آزمون فرضیه های تحقیق از مدل های رگرسیونی چند متغیره استفاده گردید. نتایج این پژوهش نشان می دهد که در دوره مورد بررسی، بین اندازه شرکت، اظهار نظر حسابرس، تغییر مدیریت، و درصد مالکیت نهادی با تاخیر حسابرسی رابطه منفی وجود دارد. همچنین، بین وجود حسابرس داخلی، تعداد سهامداران، و اقلام غیرمترقبه با تاخیر حسابرسی رابطه مثبت وجود دارد. این مطالعه شواهدی را ارائه می کند که نشان می دهد حاکمیت شرکتی نقش مهمی در به موقع بودن گزارشگری مالی دارد.

در این پژوهش تغییرات استانداردهای حسابداری ایران و اثر آن بر کیفیت اطلاعات حسابداری 104 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی شده است. معیارهای سنجش کیفیت اطلاعات شامل قدرت تبیین مدل ارزشیابی سهام، خطای پیش بینی سود، پراکندگی پیش بینی سود، پایداری سود و کیفیت سود بوده است. روند تغییرات استانداردها بررسی شد و بر اساس آن به منظور آزمون هرفرضیه، یک مدل رگرسیون چند متغیره مبتنی بر داده های سری زمانی شکل گرفت. نتایج نشان می دهدکه تغییرات استانداردها با افزایش کیفیت سود همراه بوده است اما تاثیر مثبت آن بر سایر شاخص های کیفیت اطلاعات (قدرت تبیین مدل ارزشیابی سهام، خطای پیش بینی سود، پراکندگی پیش بینی سود و پایداری سود) تایید نگردید.

پیش بینی تداوم فعالیت عملیاتی واحدهای اقتصادی در دوره های آتی، یکی از عناصر مهم در تصمیم گیری برای سرمایه گذاران بوده و در این میان انتخاب متغیرهای پیش بینی کننده همواره به عنوان یکی از مسائل چالش برانگیز در ادبیات پیش بینی ورشکستگی مطرح بوده است که در راس آن ها همواره سود حسابداری و متغیرهای سود آوری قرار داشته است. بنابراین کیفیت سود حسابداری از معیارهای با اهمیت در تصمیم گیری های سرمایه گذاری در پیش بینی ورشکستگی محسوب می گردد. این پژوهش سعی بر آن دارد تا با مقایسه توان پیش بینی متغیرهای سودآوری شرکت هایی با سود باکیفیت و شرکت هایی با سود بی کیفیت، اثر کیفیت سود بر کارائی متغیرهای سودآوری در پیش بینی ورشکستگی را مورد بررسی قرار دهد. در نمونه ای که از بین شرکت های حاضر در بورس اوراق بهادار تهران انتخاب گردید، ابتدا بر اساس آزمون کولموگوروف-اسمیرنوف به بررسی نرمال بودن توزیع پرداخته شده، در ادامه میزان دقت و خطای نوع اول و دوم مدل شبکه عصبی برای دو گروه شرکت های با کیفیت سود بالا و پایین بررسی شده و سپس از آزمون t به منظور مقایسه میانگین دو نمونه در سطح اطمینان 95% استفاده گردید. یافته ها نشان می دهد که دقت پیش بینی شبکه عصبی مصنوعی برای شرکت های با سود با کیفیت به طور معنی داری بیشتر از شرکت های با سود بی کیفیت می باشد.

مطالعات پیشین حاکی از آن است که ساختار سرمایه شرکت ها نقش تعیین کننده ای در تصمیمات سرمایه گذاری ایفا می کند. این چنین بحث می شود که در مقایسه با شرکت های بزرگ، شرکت های کوچک و متوسط به دلیل تبعیضات ناشی از اندازه و مالکیت، با مشکلاتی جهت تامین مالی و دریافت وام از بانک ها مواجه می باشند. این تحقیق عوامل تعیین کننده ساختار سرمایه در شرکت های کوچک و متوسط بورس اوراق بهادار تهران را به صورت مجزا مورد بررسی قرار می دهد. بدین منظور داده ها از صورت های مالی 89 شرکت استخراج گردیده و از تحلیل های رگرسیونی پانل و روش حداقل مربعات جهت تخمین تابع رگرسیون نمونه استفاده شده است. نتایج بدست آمده در خصوص شرکت های کوچک بیانگر وجود رابطه معنی دار بین سودآوری، رشد و اندازه شرکت به عنوان متغیر مستقل و نسبت بدهی کل به عنوان متغیر وابسته می باشد. همچنین در شرکت های متوسط ایرانی، بین سودآوری، نسبت دارایی های ثابت مشهود و اندازه شرکت با نسبت بدهی رابطه معنی دار وجود دارد.

هدف از این مطالعه بررسی تاثیر فرصت های رشد و سیاست های تقسیم سود بر رابطه میان کیفیت گزارشگری مالی و نوسانات بازدهی سهام در سطح بازار سرمایه ایران می باشد. جامعه آماری تحقیق کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تعیین شده است. نمونه آماری تحقیق که بر اساس روش غربالگری بدست آمده شامل 84 شرکت می باشد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه های تحقیق با استفاده از روش داده های پانل حاکی از این است که در شرکت های پذیرفته شده در بازار سرمایه ایران کیفیت گزارشگری مالی رابطه معکوسی با نوسان پذیری بازده سهام شرکت ها داشته و افزایش آن منجر به کاهش نوسانات بازدهی سهام شرکت ها و به تبع آن کاهش ریسک شرکت هامی شود. همچنین نتایج بدست آمده گویای آن است که فرصت های رشد اثر مستقیمی بر رابطه میان کیفیت گزارشگری مالی و نوسان پذیری بازده سهام داشته و افزایش آن رابطه میان کیفیت گزارشگری مالی بر نوسان پذیری بازده سهام شرکت ها را تشدید می کند. با این وجود یافته های این مطالعه گویای آن است که سیاست های تقسیم سود شرکت ها تاثیرگذاری کیفیت گزارشگری مالی بر نوسان پذیری بازده سهام شرکت ها را به صورت معنی داری تحت تاثیر خود قرار نمی دهد.